Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012

Streets of knowledge


Each street has its own history

Behind every street or highway hidden mythical heroes, charismatic leaders, people of art and literature, holy fathers, geographic names, dates - stages in the history of our country, even plants or flowers. Looking behind the boards with white embossed lettering, we found that the designation of roads is of particular interest.

After the name and birth date, perhaps the most important point for everyone is the way in which he resides or works. Can the street not a criterion for the choice of residence or work, unlike many companies understandably choose offices and shopping malls in known, but certainly over the years, the way in which we live, we feel that partially belongs to us. That is why it is useful to look and learn his own ... history!

In the following we explain by what process is the choice of naming a street, and in what exceptional circumstances decided to change the name. Also, today introduced a column, through which we will present people, places and situations behind the streets of Nicosia.With the assistance of "encyclopaedia Odonymikis towns of Cyprus" Achilles Lympouridi will enrich our knowledge, learn important information about people who have provided many in our country were honored by the Nicosia Municipality, as well as historical dates and people in the mythology.

Nicosia was serious and systematic naming streets in 1926!

"Baptism" road

The "baptism" of the roads is the responsibility of the Environment Committee of the Municipality of Nicosia, which makes recommendations to the council and this in turn takes the final decisions. As explained in Ms. Karakatsanis the magazine "Capital" the committee chairman George Christakis, the choice of names is taken into account the offer of a person in Nicosia, but generally in our country, while an attempt is made to be a consistency between the name on new roads. For example, if a street named "Kolokotronis Street", then the next route will be proposed the name of another hero from the same period. It does not matter if the same person has been honored as such by another municipality, but is a deterrent if it is given the same name in square, green space or bust installed at some point on the territory of the municipality of Nicosia.

The Environment Committee is considering seriously the possibility of escape from the trivial and focus on other names that do not have to do with people, but also sites of our island. (View the blog is that compared with other municipalities for which we can cite concrete examples, the very slow.)

The Commission accepts "bombardment" of requests from citizens and organized groups to rename streets, but, as clarified by Mr. George, the policy of the municipality does not allow changing the names only in cases of public interest.

The inconvenience suffered, moreover, the neighbors in case of roads change name, is the main reason why the Municipality of Nicosia apply this strict policy.

The first street names

As stated in book of Achilles Lympouridis the English occupation - in 1878 - finds the towns of Cyprus to have a look neglected villages, with no house somewhere - somewhere to show the superiority of the conqueror. The other premises were storey shacks, outdated and dilapidated, with yards and fences, which could not signal the existence of a continuous road. Nicosia was the largest city, had a population less than 10,000 inhabitants, while the whole population of Cyprus according to the census of 1879 amounted to 182,000. Thus, during the first decade of British occupation, the naming of roads there wasn't.

The Cyprus Street Names Book can be divided into 5 major categories: personal names (individually and collectively), geographic names, names of plants and flowers, abstract concepts, and various other names, dates in history, institutions, etc.

The first step in this direction made it in 1885 Larnaca was once the city of consulates and the main sea access the island. On the beach were built some decent houses, forming the central promenade few paths to the interior of the city. Thus, the pioneer in Larnaca hanging plates, followed by Limassol and Nicosia actually begins systematic and serious naming streets in 1926, when Mayor George A. Makrides, who was also a scholar, gave - preferably - in the streets of Nicosia era names from ancient and modern history of Cyprus. The file of the Municipality of Nicosia today numbers some 1,200 streets today.

WALK IN HISTORY AND CULTURE

In the current article will present people and places whose names were given in honor to busy streets and small, perhaps unknown to many of us, the streets of Nicosia.
  • Dinokratous street
Dinokrates: A famous architect of the 4th century, contemporary of Alexander the Great.Rebuilt the temple of Artemis was burned at the time of the birth of Alexander the Great and was one of the seven wonders of the ancient world.
  • Axiotheas street
Axiothea: Ancient Cyprus heroine, wife of King Nikoklis, the last descendant of Kinyras.When in the 4th century Egyptian king Ptolemy I sent an army and conquered the palace Nikoklis, killing himself, his wife committed suicide Axiotheas not to suffer the humiliation of captivity.
  • Ledra street
Ledra: Ancient city of Cyprus, identical to the current Nicosia, establishing whose written evidence we have is minimal. The most recent archaeological evidence we have for this contained in the book "Les inscriptions Chypriotes Syllabiques" adopted in Paris in 1961, Professor Oliver muffs, a French scientist specializing in Cypriot inscriptions, which mentioned some of the Cypriot Ledra, which names are inscribed on the walls of the temple at Luxor Upper Egypt.
  • Vias street
Vias the Priinefs (625 - 450 BC): One of the 7 sages of antiquity, who came from Priene in Ionia, renowned for justice and his rhetoric. Among the sayings are: "The most evil people," "Listen to many", "Laleh key", etc. In a question put to the 7 sages on the what is the best city, the violence he replied: "If the tyrant always fear the law."
  • Bellini street
Bellini, Vincenzo (1801 - 1835): Italian composer of melodrama great popularity in the early 19th century. Among the works are: "The sleepwalker," "Norma," "The Puritan," which performed even to this day.
  • Chytron street
Chytroi: Ancient town that was in today town of Kythrea, 12 Km roughly east of Nicosia, which was founded by immigrants Thrakofryges. In that state was also migration of Greeks after the Trojan war, headed by Chytros, from which it took its name.
  • Aktaionos street
Aktaeon: mythical hero, son of Aristaeus and autonomously, grandson of Apollo. Raised the Centaur Chiron, and taught him the art of hunting. He had very good dogs, who suddenly get rabies and tore it boasted that he saw Artemis naked. Centaur hands to comfort dogs who regretted and wept inconsolably, the painted image and pauses.
  • Dojran's street
Dojran: City of Yugoslavia in the region of Monastir, known from the eponymous lake in the Greek-Yugoslav border with a total area of ​​45 sq. Km. and a depth of 8 m. The strategic location of Dojran was a battlefield in both the Second Balkan War (1913) and the First World War (1918), so that the Greek and British forces attacked and repulsed the Bulgarian who defended the area.
  • Digenis Akritas Avenue
Vassilios Digenis Akritas: legendary Byzantine hero. Embodiment of the struggling Greeks to the rescue of the Greek nation from the barbarian invasions. Traditionally, the son of the ruler Mousour the Saracen and Irene, daughter of Duke Andronicus (= the Dighenis descended from two genera and Vassilios = from royal maiden name). The action is placed in the 10 century in the regions of the Euphrates against the Saracens and Spelt.
  • Piale Pasha street
Piale Pasha: Admiral of the Sultan Selim sent to the general Lala Mustafa, 1570, in occupied Cyprus. The admiral said he had brought with him about 300 ships, which landed between Limassol and Larnaca.
  • Acropolis street
Acropolis: Fortified hill, often rocky, encountered in many Greek cities, such as in Athens, Mycenae, Argos and Tiryns. Initially the Citadel served as a shelter of people in distress.Later there were built monuments, temples or the residence of the king. The most famous, as you rightly guessed, is that of Athens. In Mycenaean times was royal stronghold, while the fifth BC century (the famous golden age of Pericles) became a sacred place dedicated to the goddess Athena. Destroyed in 480 BC by the Persians, but rebuilt and adorned by Pericles.

This article was written by Sylvia Karakatsanis and is republished by "Protevoussa" magazine, which was published in November 2010.

Οδοί γνώσης

Κάθε δρόμος έχει τη δική του ιστορία

Πίσω από κάθε οδό ή λεωφόρο κρύβονται μυθικοί ήρωες, χαρισματικοί ηγέτες, άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων, άγιοι πατέρες, γεωγραφικά ονόματα, ημερομηνίες - σταθμοί για την ιστορία του τόπου μας, ακόμη και φυτά ή άνθη. Ψάχνοντας πίσω από τις ταμπέλες με τα λευκά ανάγλυφα γράμματα, διαπιστώσαμε ότι η ονομασία των δρόμων έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Μετά το ονοματεπώνυμο και την ημερομηνία γέννησης, το σημαντικότερο ίσως στοιχείο για τον καθένα μας είναι η οδός στην οποία κατοικεί ή εργάζεται. Μπορεί η οδός να μην αποτελεί κριτήριο για επιλογή κατοικίας ή εργασίας, σε αντίθεση με αρκετές επιχειρήσεις που για ευνόητους επιλέγουν γραφεία και καταστήματα σε γνωστές λεωφόρους, αλλά σίγουρα με την πάροδο των χρόνων, ο δρόμος στον οποίο κατοικούμε, νιώθουμε ότι εν μέρει μας ανήκει. Γι' αυτό και θα ήταν χρήσιμο να αναζητήσουμε και να μάθουμε τη δική του... ιστορία!

Στο κείμενο που ακολουθεί εξηγούμε μέσω ποιας διαδικασίας γίνεται η επιλογή της ονομασίας μίας οδού, καθώς και σε ποιες εξαιρετικές περιπτώσεις αποφασίζεται η αλλαγή του ονόματος. Επίσης, από σήμερα καθιερώνεται μια στήλη, μέσα από την οποία θα παρουσιάζουμε πρόσωπα, μέρη και καταστάσεις που κρύβονται πίσω από τις οδούς της Λευκωσίας. Με τη βοήθεια της "Οδωνυμικής εγκυκλοπαίδειας των κωμοπόλεων της Κύπρου" του Αχιλλέα Λυμπουρίδη, θα εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας, μαθαίνοντας σημαντικές πληροφορίες για ανθρώπους που προσέφεραν πολλά στην πατρίδα μας και τιμήθηκαν από το Δήμο Λευκωσίας, καθώς και για ιστορικές ημερομηνίες και πρόσωπα της μυθολογίας.

Η Λευκωσία άρχισε σοβαρή και συστηματική ονοματοθεσία οδών το 1926!

"Βάπτισμα" δρόμων

Το "βάπτισμα" των δρόμων αποτελεί αρμοδιότητα της Επιτροπής Περιβάλλοντος του δήμου Λευκωσίας, η οποία προβαίνει σε εισηγήσεις προς το δημοτικό συμβούλιο και αυτό με τη σειρά του λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις. Όπως εξήγησε στην κα Καρακατσάνη του περιοδικού "Πρωτεύουσα" ο πρόεδρος της επιτροπής Χριστάκης Γεωργίου, στην επιλογή των ονομάτων λαμβάνεται υπ' όψιν η προσφορά ενός προσώπου στη Λευκωσία, αλλά και γενικότερα στον τόπο μας, ενώ γίνεται προσπάθεια να υπάρχει μια συνοχή μεταξύ των ονομάτων στις νέες οδούς. Για παράδειγμα, αν ένας δρόμος ονομαστεί "Οδός Κολοκοτρώνη", τότε για τη διπλανή οδό θα προταθεί το όνομα ενός άλλου ήρωα από την αντίστοιχη χρονική περίοδο. Δεν έχει σημασία αν το ίδιο πρόσωπο έχει τιμηθεί αναλόγως από άλλο δήμο, αλλά αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα αν έχει δοθεί το ίδιο όνομα σε πλατεία, χώρο πρασίνου ή έχει εγκατασταθεί προτομή του σε κάποιο σημείο επί της επικρατείας του δήμου Λευκωσίας.

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος σκέφτεται σοβαρά το ενδεχόμενο να ξεφύγει από τα τετριμμένα και να εστιάσει την προσοχή της και σε άλλα ονόματα που να μην έχουν να κάνουν με πρόσωπα, αλλά και με τοποθεσίες του νησιού μας. (Άποψη του ιστολογίου μας είναι ότι σε σύγκριση με άλλους δήμους, για τους οποίους μπορούμε να αναφέρουμε χειροπιαστά παραδείγματα, πολύ το άργησαν.)

Η Επιτροπή δέχεται "βομβαρδισμό" αιτημάτων από δημότες και οργανωμένα σύνολα για μετονομασίες οδών, αλλά, όπως ξεκαθάρισε ο κος Γεωργίου, η πολιτική που εφαρμόζει ο δήμος, δεν επιτρέπει την αλλαγή των ονομάτων, παρά μόνο σε περιπτώσεις δημόσιου συμφέροντος.

Η ταλαιπωρία που υφίστανται, άλλωστε, οι περίοικοι σε περιπτώσεις οδών που αλλάζουν όνομα, είναι ο βασικότερος λόγος για τον οποίο ο Δήμος Λευκωσίας εφαρμόζει τη συγκεκριμένη αυστηρή πολιτική.

Τα πρώτα οδωνύμια

Όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο Αχιλλέας Λυμπουρίδης, η αγγλική κατοχή - κατά το 1878 - βρίσκει τις πόλεις της Κύπρου να έχουν την όψη παραμελημένων χωριών, με κανένα αρχοντικό κάπου - κάπου για να δείχνει την υπεροχή του κατακτητή. Τα άλλα υποστατικά ήταν μονώροφες παράγκες, πεπαλαιωμένες κι ετοιμόρροπες, με τις αυλές και τους φράκτες τους, που δεν μπορούσαν να σηματοδοτήσουν την ύπαρξη ενός συνεχούς δρόμου. Η Λευκωσία που ήταν η μεγαλύτερη πόλη, είχε πληθυσμό λιγότερο από 10.000 κατοίκους, ενώ ολόκληρος ο πληθυσμός της Κύπρου σύμφωνα με την απογραφή του 1879, ανερχόταν σε 182.000. Έτσι, κατά την πρώτη δεκαετία της αγγλικής κατοχής, η ονοματοδοσία των οδών παρείλκε.

Το Κυπριακό Οδολόγιο μπορεί να διαιρεθεί σε 5 μεγάλες κατηγορίες: Σε ονόματα προσώπων (μεμονωμένα και συλλογικά), γεωγραφικά ονόματα, ονόματα φυτών και ανθέων, αφηρημένες έννοιες και διάφορες άλλες ονομασίες, όπως ιστορικές ημερομηνίες, ιδρύματα κλπ.

Την πρώτη ενέργεια προς την κατεύθυνση αυτή την έκανε το 1885 η Λάρνακα που τότε ήταν η πόλη των προξενείων και η κυριότερη θαλάσσια πρόσβαση της νήσου. Στην παραλία της κτίστηκαν μερικά ευπρεπή σπίτια, σχηματίζοντας με την κεντρική της παραλιακή οδό μερικές ατραπούς προς το εσωτερικό της πόλεως. Έτσι, η Λάρνακα πρωτοπορεί στην ανάρτηση πινακίδων, ακολουθούμενη από την Λεμεσό, ενώ η Λευκωσία ουσιαστικά αρχίζει συστηματική και σοβαρή ονοματοθεσία οδών το 1926, όταν ο δήμαρχος Γεώργιος Α. Μακρίδης, που ήταν και λόγιος, έδωσε - κατά προτίμηση - στις οδούς της Λευκωσίας της εποχής εκείνης ονόματα από την αρχαία και νεότερη ιστορία της Κύπρου. Το αρχείο του Δήμου Λευκωσίας σήμερα απαριθμεί σήμερα περίπου 1.200 οδούς.

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Στο τρέχων άρθρο θα παρουσιάσουμε πρόσωπα και τοποθεσίες των οποίων τα ονόματα δόθηκαν τιμής ένεκεν σε πολυσύχναστους δρόμους αλλά και μικρές, ίσως άγνωστες για αρκετούς από εμάς, οδούς της Λευκωσίας.
  • Οδός Δεινοκράτους
Δεινοκράτης: Περιώνυμος αρχιτέκτονας του 4ου π.Χ. αιώνα, σύγχρονος του Μ. Αλεξάνδρου. Ανοικοδόμησε το ναό της Αρτέμιδος που είχε καεί κατά την εποχή της γεννήσεως του Μ. Αλεξάνδρου και ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.
  • Οδός Αξιοθέας
Αξιοθέα: Αρχαία ηρωίδα της Κύπρου, σύζυγος του βασιλιά Νικοκλή, του τελευταίου απόγονου των Κινυράδων. Όταν κατά τον 4ο αιώνα ο Αιγύπτιος βασιλιάς Πτολεμαίος Α' έστειλε στρατό και κυρίευσε το παλάτι του Νικοκλή, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί και ο ίδιος, η σύζυγος του Αξιοθέα αυτοκτόνησε για να μην υποστεί τον εξευτελισμό της αιχμαλωσίας.
  • Οδός Λήδρας
Λήδρα: Αρχαία πόλη της Κύπρου, ταυτιζόμενη με τη σημερινή Λευκωσία, για την ίδρυση της οποίας οι γραπτές μαρτυρίες που έχουμε είναι ελάχιστες. Οι πιο πρόσφατες αρχαιολογικές μαρτυρίες που έχουμε γι' αυτήν εμπεριέχονται στο βιβλίο "Les inscriptions Chypriotes Syllabiques" που εξέδωσε στο Παρίσι, το 1961, ο καθηγητής Όλιβερ Μανσόν, Γάλλος επιστήμονας, ειδικευμένος στις κυπριακές επιγραφές, ο οποίος αναφέρει ορισμένους Κύπριους της Λήδρας, των οποίων τα ονόματα είναι γραμμένα στους τοίχους ιερού στο Λούξορ της Άνω Αιγύπτου.
  • Οδός Βίαντος
Βίας ο Πριηνεύς (625 - 450 π.χ.): Ένας από τους 7 σοφούς της αρχαιότητας, ο οποίος καταγόταν από την Πριήνη της Ιωνίας, ονομαστός για τη δικαιοσύνη και τη ρητορική του. Ανάμεσα στα αποφθέγματα του συγκαταλέγονται: "Οι πλείστοι άνθρωποι κακοί", "Άκου πολλά", "Λάλει καίρια" κ.α. Σε μια ερώτηση που τέθηκε στους 7 σοφούς περί του ποια είναι η καλύτερη πολιτεία, ο Βίας απάντησε: "Εν η πάντες ως τύρρανον φοβούνται τον νόμον".
  • Οδός Μπελίνι
Μπελίνι, Βιντσέντσο (1801 - 1835): Ιταλός συνθέτης μελοδραμάτων μεγάλης δημοτικότητας, στις αρχές του 19ου αιώνα. Ανάμεσα στα έργα του συμπεριλαμβάνονται: "Η υπνοβάτης", "Νόρμα", "Οι πουριτανοί", τα οποία εκτελούνται ακόμη και μέχρι τις μέρες μας.
  • Οδός Χύτρων
Χύτροι: Αρχαία πολιτεία που βρισκόταν στη σημερινή κωμόπολη της Κυθρέας, 12 Km περίπου ανατολικά της Λευκωσίας, η οποία ιδρύθηκε από Θρακόφρυγες μετανάστες. Στην πολιτεία αυτή έγινε, επίσης, μετανάστευση Ελλήνων μετά από τον Τρωικό πόλεμο, με αρχηγό το Χύτρο, από τον οποίο πήρε και το όνομα της.
  • Οδός Ακταίωνος
Ακταίων: Μυθικός ήρωας, γιος του Αρισταίου και της Αυτονόης, εγγονός του Απόλλωνα. Τον ανέθρεψε ο Κένταυρος Χείρων και του έμαθε την τέχνη του κυνηγίου. Είχε πολύ καλά σκυλιά, τα οποία ξαφνικά λύσσαξαν και τον κατασπάραξαν γιατί καυχήθηκε πως είδε την Άρτεμη γυμνή. Ο Κένταυρος Χειρών για να παρηγορήσει τα σκυλιά του που το μετάνιωσαν και έκλαιγαν απαρηγόρητα, τους ζωγράφισε την εικόνα του κι εκείνα σταμάτησαν.
  • Οδός Δοϊράνης
Δοϊράνη: Πόλη της Γιουγκοσλαβίας στην περιοχή του Μοναστηρίου, γνωστή από την ομώνυμη λίμνη της στα ελληνο-γιουγκοσλαβικά σύνορα με συνολική έκταση 45 sq. Km. και βάθος 8 m. Η στρατηγική θέση της Δοϊράνης υπήρξε πεδίο μαχών τόσο στο Β' Βαλκανικό Πόλεμο (1913) όσο και στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (1918), οπότε οι ελληνικές και οι αγγλικές δυνάμεις επιτέθηκαν και απώθησαν τις βουλγαρικές που υπεράσπιζαν την περιοχή.
  • Λεωφ. Διγενή Ακρίτα
Βασίλειος Διγενής Ακρίτας: Θρυλικός Βυζαντινός ήρωας. Ενσάρκωση του μαχόμενου ελληνισμού προς διάσωση του ελληνικού έθνους από τις βαρβαρικές επιδρομές. Κατά παράδοση, ήταν γιος του Σαρακηνού ηγεμόνα Μουσούρ και της Ειρήνης, κόρης του δούκα Ανδρόνικου (Διγενής = ο καταγόμενος από δύο γένη και Βασίλειος = από βασιλικό γένος). Η δράση του τοποθετείται κατά το 10 αιώνα στις περιοχές του Ευφράτη εναντίων των Σαρακηνών και των απελατών.
  • Οδός Πιαλέ Πασά
Πιαλέ Πασάς: Ο ναύαρχος του Σουλτάνου Σελίμ που εστάλη με το στρατηγό Λαλά Μουσταφά, το 1570, προς κατάληψη της Κύπρου. Ο εν λόγω ναύαρχος είχε φέρει μαζί του περί τα 300 πλοία, τα οποία προσάραξαν μεταξύ Λεμεσού και Λάρνακας.
  • Οδός Ακροπόλεως
Ακρόπολις: Οχυρωμένος λόφος, συνήθως βραχώδης, που συναντά κανείς σε πολλές ελληνικές πόλεις, όπως π.χ. στην Αθήνα, τις Μυκήνες, το Άργος και την Τίρυνθα. Αρχικά η Ακρόπολη χρησίμευε ως καταφύγιο του λαού σε περίπτωση κινδύνου. Αργότερα κτίζονταν εκεί μνημεία, ναοί ή και η κατοικία του βασιλιά. Η πιο γνωστή, όπως πολύ σωστά θα μαντέψατε, είναι αυτή των Αθηνών. Κατά τη μυκηναϊκή εποχή ήταν βασιλικό οχύρωμα, ενώ στον 5ο π.Χ. αιώνα (τον γνωστό χρυσό αιώνα του Περικλή) μετατράπηκε σε ιερό τόπο αφιερωμένο στη θεα Αθηνά. Καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες, αλλά ανοικοδομήθηκε και εξωραϊστηκε από τον Περικλή.

Το παρόν άρθρο γράφτηκε από τη Σύλβια Καρακατσάνη και αναδημοσιεύεται από το περιοδικό "Πρωτεύουσα", όπου δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 2010.