Οικογενειακή παράδοση στη γλύκα
Η παράδοση στους λουκουμάδες στη Λευκωσία συνδέεται με ένα όνομα... Κυριλλής. Εδώ και 52 χρόνια (μέχρι τη στιγμή δημοσίευσης του κειμένου εδώ), στη βάση των κερκίδων του παλιού Γ.Σ.Π., μια οικογένεια δουλεύει για να γλυκαίνει τους πρωτευουσιάνους και όχι μόνο. Όποιος έχει δοκιμάσει τους μυρωδάτους, τραγανιστούς λουκουμάδες και τα ζουμερά σιάμισιη δεν μπορεί να αντισταθεί στον πειρασμό.
Γράφει η Άντρια Λεωνίδου
Η κυρία Κυριακή είναι η κόρη του γνωστού Κυριλλή και ανέλαβε εξολοκλήρου την επιχείρηση τα τελευταία 15 χρόνια. "Από μικρή βοηθούσα τον πατέρα μου, όπως και τα δικά μου παιδιά αυτή τη στιγμή βοηθούν εμένα και τον άντρα μου", μας λέει. Με λίγα λόγια, όπως αντιληφθήκαμε, οι λουκουμάδες του Κυριλλή βασίζουν την επιτυχία τους στην αγάπη και το μεράκι της οικογένειας που κάνουν την άψυχη ζύμη να μεταμορφώνεται σε γλυκό πειρασμό που γαργαλάει τον ουρανίσκο.
Μιλώντας στο τηλέφωνο με την κα Κυριακή για να διευθετήσουμε τη συνάντηση μας, καταλάβαμε ότι είχαμε να κάνουμε με μια γυναίκα πολύ δραστήρια που πραγματικά αγαπά τη δουλειά της. Το ραντεβού μας ορίστηκε για την επόμενη μέρα, γύρω στις 15:00 - 15:30, ώρα που αρχίζουν οι προετοιμασίες. Έτσι κι έγινε. Στις 15:30 μπήκαμε στο μαγαζί, το οποίο έλαμπε από καθαριότητα, ενώ μητέρα και γιος βρίσκονταν σε αναβρασμό προετοιμασιών. Η κα Κυριακή μας υποδέκτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο και σε λίγα δευτερόλεπτα μας έκανε να νιώσουμε ότι τη γνωρίζαμε για χρόνια.
Η συζήτηση ξεκίνησε από τα τυπικά. Οι εργασίες, λοιπόν, στου Κυριλλή, ξεκινούν γύρω στις 15:30 και τελειώνουν στις 22:30, αναλόγως, βέβαια, και με τις παραγγελίες. Το κατάστημα, εκτό από λουκουμάδες προσφέρει σιάμισιη και κατιμέρι, τη χαλουμόπιτα, όπως μας διευκρίνισε η κα Κυριακή. Ο Κυριλλής είναι ανοικτός καθημερινά εκτός Δευτέρας.
Οι λουκουμάδες, ή αλλιώς ξεροτήανα, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή και αγαπημένα γλυκά των Κυπρίων. Συνδέονται με όλες τις γιορτές και τα πανηγύρια, αλλά και τα έθιμα του τόπου μας, αφού, ως γνωστό, τη μέρα των Θεοφανείων οι νοικοκυρές ρίχνουν στην ταράτσα του σπιτιού ξεροτήανα για να φύγουν οι καλικάντζαροι.
Τα τυπικά δεν κράτησαν για πολύ, αφού η κα Κυριακή αρχίζει να αναπολεί με νοσταλγία τα περασμένα. "Εγώ μεγάλωσα εδώ. Μικρές με την αδερφή μου βοηθούσαμε στις πιο εύκολες δουλειές και μεγαλώνοντας άλλαζαν και οι υποχρεώσεις μας. Τα παιδιά μου τα μεγάλωσα κι αυτά εδώ. Μια ζωή είμαι σε αυτό το κατάστημα, το αγαπώ σαν το σπίτι μου" όπως λέει χαρακτηριστικά, και η αγάπη της αυτή μεταφέρεται και στις λιχουδιές της, προσθέτουμε εμείς.
Ο λουκουμάς, όμως, πως και είναι πάντα στην επικαιρότητα? "Ο λουκουμάς είναι ένα παραδοσιακό γλυκό που αρέσει σε όλους. Σπάνια θα βρεις κάποιον που δεν θα του αρέσουν οι λουκουμάδες" μας εξηγεί η κα Κυριακή. "Επίσης, είναι και υγιεινοί, επειδή το σιρόπι τους μένει στο πιάτο και πάνω τους μένει μόνο η γλυκάδα." Όσον αφορά τη συνταγή, η ειδικός μας λέει χαμογελώντας: "Η συνταγή δεν είναι η δυσκολία. Εγώ χρησιμοποιώ τα απλά: Νερό, αλεύρι και προζύμι. Το κόλπο είναι στον τρόπο που δουλεύεται η ζύμη καθ' όλη τη διάρκεια της μέρας και όχι στα υλικά."
Γλυκιές αναμνήσεις
Αναμνήσεις με άρωμα κανέλας μας πολιορκούσαν ακούγοντας την κα Κυριακή να μας μιλά για τα τραπεζάκια στον κήπο του καταστήματος, που στο παρελθόν γέμιζαν από κόσμο. "Παλιά ο κόσμος ερχόταν οικογενειακώς για να κάτσει εδώ στα τραπεζάκια για να απολαύσει λουκουμάδες. Τώρα, υπερτερεί το take away", μας είπε. Αλλά οι πελάτες παραμένουν οι ίδιοι. Οικογένειες που προτιμούσαν τον Κυριλλή συνεχίζουν την παράδοση που τους θέλει να προσφέρουν για γλυκό σε καλεσμένους τους τον φρεσκοτηγανισμένο μυρωδάτο λουκουμά. "Οι περισσότεροι πελάτες μας είναι αυτοί που θα δουν το γιο μου και θα σχολιάσουν το πόσο μεγάλωσε. Είναι, δηλαδή, τακτικοί πελάτες που μας προτιμούν εδώ και χρόνια", προσθέτει η ιδιοκτήτρια.
Ακόμα και από το εξωτερικό φτάνουν ειδικές παραγγελίες για λουκουμάδες. "Οικογένειες που αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό για μια καλύτερη τύχη, όταν έρθουν στην Κύπρο για διακοπές, μου παραγγέλνουν λουκουμάδες και σιάμισιη για να πάρουν πίσω μαζί τους. Τόσο για τις οικογένειες τους, όσο και για φίλους τους φιλοξενούμενους.". Στο μυαλό της κας Κυριακής ήρθαν και οι ένδοξες μέρες του Γ.Σ.Π., όταν ο κόσμος έδινε μαζικά το παρών του σε συναυλίες και εκδηλώσεις και μετά όλοι πήγαιναν για λουκουμάδες. "Τότε ήταν άλλες, πιο αθώες και πιο γλυκές εποχές", είπε με συγκίνηση. Η συνέντευξη τελείωσε και ήρθε η ώρα να αποχαιρετήσουμε την ειδικό του λουκουμά. Όχι όμως με άδεια χέρια. Η κα Κυριακή δεν μας άφηνε ούτε κατά διάνοια να φύγουμε χωρίς να πάρουμε μαζί μας ζεστούς λουκουμάδες. Με μεγάλη μαεστρία, άνεση και μεράκι, έριξε με το κουτάλι τη ζύμη στο καυτό λάδι και ακολούθως στο σιρόπι και στο πι και φι βρεθήκαμε να κρατάμε ένα τεράστιο δίσκο με λουκουμάδες. Δεν χρειάζεται να σας πω ότι η ομάδα της "Πρωτεύουσας" δεν άφησε ούτε έναν να πάει χαμένος.
Αναδημοσίευση από το περιοδικό Πρωτεύουσα, τεύχος Αυγούστου 2010.
