Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2012

Κυπριακή προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ιστορική πρόκληση και στρατηγική επένδυση για την Κύπρο

Εισαγωγή

Η Κυπριακή Δημοκρατία αναλαμβάνει για πρώτη φορά, από την ημέρα της ένταξης της, την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από 1/7/2012 μέχρι 31/12/2012.

Το γεγονός αυτό συνιστά μοναδική ιστορική ευκαιρία, πρόκληση αλλά και σημαντική στρατηγική επένδυση για τη χώρα μας.

Συνιστά ιστορική ευκαιρία γιατί, η Κύπρος ως προεδρεύουσα χώρα θα έχει την ευκαιρία να διαμορφώσει, σε συνεργασία με τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., τις αποφάσεις που λαμβάνει η Ένωση και αφορούν το σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών. Παράλληλα, θα έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει τις δικές τις προτεραιότητες, τα πολιτικά και κοινωνικά της οράματα, τις ιδέες και τις πρωτοβουλίες της για το μέλλον και της περαιτέρω ισχυροποίησης της ενωμένης Ευρώπης, ενισχύοντας έτσι την παρουσία της στην καρδιά του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Συνιστά πρόκληση γιατί, για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει τη δυνατότητα να βρίσκεται, θεσμικά και ουσιαστικά, στο τιμόνι της Ε.Ε., για ένα ολόκληρο εξάμηνο από 1/7/2012. Με τη δυνατότητα, αλλά και την υποχρέωση να είναι ένας καλός καραβοκύρης, στον οποίο όλα τα κράτη μέλη έχουν εμπιστευθεί την τύχη της διαδρομής για ένα εξάμηνο.

Οι αποφάσεις που θα ληφθούν σε εκείνο το διάστημα, με τη διαμεσολάβηση και την ιδιαίτερη πνοή της Κυπριακής προεδρίας, θα έχουν τη δική τους ιδιαίτερη καθοριστική συμβολή στο χρωματισμό της καθημερινότητας και του γίγνεσθαι του συνόλου των Ευρωπαίων πολιτών. Η φιλοδοξία μας είναι τα έργα το έργο αυτό να αξιολογείται θετικά από όλους και να πιστώνεται στη χώρα μας ως σημαντική συνεισφορά στην εκπλήρωση των στόχων της Ε.Ε.

Συνιστά στρατηγική επένδυση γιατί, ακριβώς, το ενδιαφέρον του όλου εγχειρήματος , έγκειται όχι μόνο στο γεγονός ότι μπορούμε και πρέπει να προσπαθήσουμε για μια καλύτερη Ευρώπη, αλλά στο γεγονός ότι μας προσφέρεται μια μοναδική ευκαιρία για να αφήσουμε ανεξίτηλη τη σφραγίδα μας ως προεδρεύουσα χώρα, στη λήψη σημαντικών αποφάσεων που θα καθορίσουν το μέλλον της Ε.Ε. και οι οποίες θα ληφθούν στην πιο κρίσιμη, ίσως, περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας, εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ταλανίζει άπαντες και θέτει σε δοκιμασία τόσο το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος ως πολιτικού θεσμού, αλλά και το μέλλον της Ευρωζώνης, ως οικονομικής πραγματικότητας.

Ταυτόχρονα, θα αποτελέσει μια πρόκληση και μια ευκαιρία για στρατηγική επένδυση στο επίπεδο της κρατικής μηχανής, η οποία είναι επιφορτισμένη με τις εργασίες για την επιτυχή άσκηση της προεδρίας, ανοίγοντας το δρόμο για εκσυγχρονισμό και αναδιοργάνωση των δομών της δημόσιας υπηρεσίας, προς όφελος του κράτους και της κοινωνίας σε όλους τους τομείς.

Στην πράξη, η επιτυχής άσκηση της προεδρίας της Ε.Ε. είναι ένα έργο τιτάνιο, εθνικής σημασίας, το οποίο απαιτεί τη συνεργασία και συναίνεση όλων των πολιτικών και παραγωγικών δυνάμεων του τόπου. Προπαντός, μια επιτυχημένη προεδρία προϋποθέτει την ενεργό και συνειδησιακή συμμετοχή των πολιτών, ως μέρος του ευρύτερου ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Κι αυτό γιατί την συγκεκριμένη χρονική περίοδο (1/7/2012 μέχρι 31/12/2012) έχουμε αυξημένες υποχρεώσεις έναντι των υπολοίπων ευρωπαϊκών εταίρων.

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η άσκηση της προεδρίας

Το Συμβούλιο της Ε.Ε. ή Συμβούλιο των Υπουργών ή και Συμβούλιο, όπως είναι περισσότερο γνωστό, είναι υπεύθυνο από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για τη θέσπιση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, την έγκριση του προϋπολογισμού της Ένωσης, το συντονισμό της γενικής οικονομικής πολιτικής των κρατών - μελών καθώς και τον καθορισμό και την υλοποίηση της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (Κ.Ε.Π.Π.Α.) της Ε.Ε.

Σε κάθε συνεδρίαση του Συμβουλίου κάθε κράτος - μέλος εκπροσωπείται από έναν υπουργό που είναι αρμόδιος για τον τομέα πολιτικής που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη. Το Συμβούλιο λειτουργεί σε 10 διαφορετικές συνθέσεις. Προεδρεύει όλων των συναντήσεων - και ανάλογα με τη σύνθεση - αρμόδιος Υπουργός από τη χώρα που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία, με εξαίρεση, από της έναρξης της ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβόνας, της Σύνθεσης Εξωτερικών Σχέσεων που προεδρεύεται από την Ύπατη Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική.

Η προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. ασκείται εκ περιτροπής από κάθε κράτος - μέλος για μια χρονική περίοδο έξι μηνών, σύμφωνα με μια προκαθορισμένη σειρά. Τρεις διαδοχικές προεδρίες αποτελούν ένα τρίο προεδρίας, το οποίο συνεργάζεται για μια περίοδο 18 μηνών, στη βάση ενός κοινού προγράμματος, διασφαλίζοντας έτσι την απαραίτητη συνέχεια στις εργασίες της Ε.Ε. Οι χώρες που θα συμπροεδρεύουν του Συμβουλίου της Ε.Ε. κατά τη δεκαοκτάμηνη περίοδο που άρχισε την 1/7/2011 και θα ολοκληρωθεί στις 31/12/2012 είναι κατά σειρά η Πολωνία, η Δανία και η Κύπρος.

Οι προεδρεύουσες χώρες διοργανώνουν και καθορίζουν την ημερήσια διάταξη των συναντήσεων των υπουργών των κρατών - μελών και των διαφόρων ομάδων εργασίας του Συμβουλίου, στοχεύοντας στην ομαλή λειτουργία των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε., στην προώθηση της λήψης αποφάσεων στους διάφορους τομείς πολιτικής και στη διασφάλιση της συναίνεσης ανάμεσα στα κράτη μέλη. Συνεργάζονται, επίσης, στενά με την επιτροπή που έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία, αλλά και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που αποτελεί πλέον σε πλείστα θέματα το συν-νομοθέτη. Είναι, λοιπόν, πρωταρχικής σημασίας η διαπραγμάτευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που διεξάγει η Προεδρία εκ μέρους του Συμβουλίου, να οδηγεί σε λύσεις και στις συμφωνίες που επιτρέπουν την υιοθέτηση των νομοθετημάτων που βρίσκονται ενώπιον τους.

Η Κύπρος, ως προεδρεύουσα χώρα, θα έχει την ευκαιρία να διαμορφώσει, σε συνεργασία με τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., τις αποφάσεις που λαμβάνει η Ένωση και αφορούν τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων πολιτών.

Το όραμα της κυπριακής προεδρίας είναι για μια "καλύτερη Ευρώπη", κάτι που αντανακλάται στους βασικούς στόχους της: τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών και πόρων της Ε.Ε. και την ενίσχυση της αλληλεγγύης εντός της Ένωσης.


Στη διάρκεια της προεδρίας της, η Κύπρος θα κληθεί να διαχειριστεί πολύ σημαντικά θέματα που απασχολούν την Ε.Ε., όπως η αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το Πολυετές Οικονομικό Πλαίσιο, η ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, καθώς και μια ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική, αλλά και η ιδιαίτερη έμφαση στη Νότια Γειτονιά και τη Μεσογειακή διάσταση.

Ο κεντρικός άξονας της κυπριακής προεδρίας της Ε.Ε., αφορά την ιδέα μιας καλύτερης Ευρώπης. Δηλαδή να επανέλθει η Ευρώπη στις βασικές αρχέγονες αξίες της, την ειρηνική συμβίωση των λαών, την μεγαλοψυχία, την αλληλεγγύη ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς λαούς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών.

Τα οφέλη που θα προκύψουν για την Κύπρο από την άσκηση της προεδρίας


Μια πετυχημένη κυπριακή προεδρία, λαμβάνοντας υπόψιν την ιστορική και γεωγραφική ταυτότητα της Κύπρου θα σημάνει την "ενηλικίωση" της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτους - μέλους της Ε.Ε., γεγονός που θα επιφέρει μακροχρόνια ωφέλη και θα προβάλει μια θετική εικόνα της Κύπρου στον έξω κόσμο.

Θα αναδείξει την Κύπρο ως αξιόπιστο, ισότιμο και υπεύθυνο εταίρο ανάμεσα στα κράτη - μέλη της Ε.Ε., ενισχύοντας τις μεταξύ τους σχέσεις. Παράλληλα, η Κύπρος θα προβληθεί διεθνώς ως γέφυρα επικοινωνίας και συνεργασίας της Ε.Ε. στον πολιτικό, οικονομικό και τουριστικό τομέα με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.

Εξάλλου, μέσω της προεδρίας, οι Κύπριοι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν πιο κοντά στα ευρωπαϊκά δρώμενα και οι Ευρωπαίοι πολίτες να γνωρίσουν καλύτερα την Κύπρο. Αναμφίβολα, πρόκειται για μια ακόμη μοναδική ευκαιρία προβολής της Κύπρου και σε τουριστικό επίπεδο. Αλλά και προβολής σε πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο της ιστορίας, του πολιτισμού και της κουλτούρας της Κύπρου, ενός χώρου και μιας ανθρώπινης παρουσίας στο ιστορικό γίγνεσθαι, που ήταν ανέκαθεν μέρος του λίκνου του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της διαμόρφωσης των ευρωπαϊκών αξιών και που σήμερα είναι σε θέση να συνεχίσει να συνεισφέρει στην περαιτέρω προαγωγή τους.

Προπαντός, με μια πετυχημέ νη κυπριακή προεδρία θα κερδίσουμε το σεβασμό των εταίρων μας σε ό,τι αφορά το σύνολο του κυπριακού κράτους, τόσο από άποψη ικανοτήτων και δεξιοτήτων όσο και από άποψη αποτελεσματικότητας όλων των θεσμών και υπηρεσιών του. Οριστικά και αμετάκλητα, μια πετυχημένη κυπριακή προεδρία θα καταστήσει τη χώρα μας ενεργητικά αξιόπιστη μέσα στο σκληρό πυρήνα της Ένωσης. Και, εμμέσως θα καταδείξει πως το χρονίζων πολιτικό μας πρόβλημα (το πασίγνωστο κυπριακό) αλλά και ο βίαιος διαμςελισμός της πατρίδας μας από το 1974, παρ' όλα τα προβλήματα που μας έχει δημιουργήσει, δεν επηρεάζει αρνητικά τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε ως ισότιμο και πλήρες κράτος μέλος της Ε.Ε. απέναντι στους εταίρους μας. Και αυτό γιατί είμαστε ένας λαός που αγωνίζεται και προσπαθεί για την ευόδωση του ευρωπαϊκού ιδεώδους. Και γιατί η Κύπρος, ιστορικά και πολιτισμικά, ήταν πάντα Ευρώπη.

Βεβαίως, η άσκηση της προεδρίας της Ε.Ε. και η διαχείριση του Κυπριακού δεν σχετίζονται ως θέματα μεταξύ τους. Και θα κινηθούν υποχρεωτικά σε παράλληλους δρόμους. Το κυπριακό δεν αποτελεί μέρος της ατζέντας της προεδρίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία, μέσα από αυτό το θεσμικό ρόλο που αναλαμβάνει, έχει σαφείς και συγκεκριμένες υποχρεώσεις να διεκπαιρεώσει, οι οποίες αφορούν το σύνολο των κρατών μελών. Θα ενεργεί, εξάλλου, εκ μέρους του Συμβουλίου της Ε.Ε. του οποίου θα προεδρεύει, το οποίο θα εκπροσωπεί και του οποίου τις αποφάσεις θα εφαρμόζει. Έμμεσα όμως, ο θετικός αντίκτυπος μιας πετυχημένης ευρωπαϊκής προεδρίας πάνω στη χώρα μας θα επηρεάσει, επί το θετικότερο, το σύνολο των θεμάτων που μας απασχολούν ιδιαίτερα ως Κυπρίους.

Είναι σαφές πως η επιτυχία της κυπριακής προεδρίας της Ε.Ε. θα εξαρτηθεί: πρώτον, από την άρτια οργάνωση του συνόλου της διοργάνωσης. Δεύτερον από τη διάσταση του "έντιμου μεσολαβητή": πρέπει να τα καταφέρουμε, δηλαδή, να εκπροσωπήσουμε σωστά το Συμβούλιο, που είναι τα κοινά συμφέροντα των 27 κρατών μελών, όπως θα βγαίνουν από τις αποφάσεις των 27. Τρίτον, από τη δυνατότητα και ικανότητα μας να προσφέρουμε πολιτική ηγεσία στην Ε.Ε. και να διασφαλίσουμε τη συνάφεια και τη συνεργεία μεταξύ των θεσμών της Ε.Ε. Να μιλά, δηλαδή, η Ευρώπη μέσω της προεδρεύουσας Κυπριακής Δημοκρατίας ως μια φωνή. Αν καταφέρουμε να πετύχουμε, διαδοχικά, και τους τρεις αυτούς στόχους, τότε η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει στην πράξη "ενηλικιωθεί" ως κράτος μέλος της Ε.Ε.


Για να πετύχει η κυπριακή προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., είναι απαραίτητη η ενεργός εμπλοκή όλων των φορέων, δημόσιων και ιδιωτικών, της κοινωνίας των πολιτών, των κοινωνικών εταίρων, των Μ.Μ.Ε. και του καθενός από εμάς, ως συλλογική εγγύηση αξιοπιστίας και ευθύνης μπροστά σ' αυτή τη σημαντική πρόκληση.

Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με την κυπριακή προεδρία του συμβουλίου της Ε.Ε., λειτουργεί σχετική ιστοσελίδα στη διεύθυνση: http://www.cy2012eu.gov.cy/